CZAD: TLENEK WĘGLA (CO)
Tlenek węgla, czad, CO - bezbarwny, bezwonny gaz, lżejszy od powietrza, trudno rozpuszczalny w wodzie, rozpuszczalny w alkoholu, temperatura wrzenia -191,5 °C. Utlenia się do dwutlenku węgla. Aktywny chemicznie, reaguje z chlorem (fosgen), siarką (tlenosiarczek węgla), metalami (karbonylki), zasadami (mrówczany), wodorem (gaz do syntezy).
Tlenek węgla otrzymuje się przez niecałkowite utlenianie węgla lub reakcję węgla z parą wodną. Jest składnikiem technicznie ważnych gazów: miejskiego, generatorowego; do syntezy, wodnego. Wykorzystywany jako reduktor do wydzielania metali z ich tlenków.
Tlenek węgla - zatrucia, zaczadzenie, tlenek węgla ma znacznie większe powinowactwo do hemoglobiny niż tlen (ok. 300 razy), z tego względu przy zatruciu tym gazem powstaje karboksyhemoglobina, co w efekcie prowadzi do niedotlenienia tkanek.
Objawy
Główne objawy zatrucia to: duszność, bóle i zawroty głowy, nudności, wymioty, oszołomienie, osłabienie, przyspieszenie czynności serca i oddychania. Przy ciężkim zatruciu występują: utrata przytomności, śpiączka, drgawki, a w końcu porażenie ośrodka oddechowego (depresja oddechowa).
Powikłaniem zatruć tlenkiem węgla są zmiany zwyrodnieniowe w ośrodkowym układzie nerwowym, nerwobóle, zapalenie płuc, natomiast w zatruciach przewlekłych: bóle i zawroty głowy, znużenie, zmiany w ośrodkowym układzie nerwowym objawiające się: pogorszeniem pamięci i zdolności koncertracji, bezsenność, znużenie.
Leczenie
Leczenie polega głównie na tlenoterapii, w razie konieczności zastosowaniu sztucznej wentylacji, podawaniu tioniny i cytochromu C.